บทที่ 4

บทที่ 4
หลักการออกแบบนิทรรศการ

“การออกแบบ” เป็นกระบวนจัดองค์ประกอบในทุกสาขาวิชาให้มีลักษณะ
แปลกใหม่ สวยงามสื่อความหมายได้ดีและมีประโยชน์ในการใช้สอยโดยอาศัย
ความคิดสร้างสรรค์และจินตนาการเป็นหลักสำคัญ

ความหมายของการออกแบบ
การออกแบบตรงกับภาษาอังกฤษว่า “design” ในภาษากรีก
หมายถึงบทกวี(poetry)ต้องมีการวางเค้าโครงตามจินตนาการของผู้ประพันธ์
ผสมผสานกับความรู้สึกที่แสดงออกให้ผู้อื่นเข้าใจอย่างมีศิลปะและสุนทรียภาพ
สรุปได้ว่าการออกแบบหมายถึงความคิดคำนึงหรือจินตนาการ
เกี่ยวกับความสัมพันธ์โดยรวมขององค์ประกอบย่อยกับโครงสร้างของแต่ละเรื่อง
ในการออกแบบเรื่องหนึ่งๆนักออกแบบจะพยายามสร้างทางเลือกหลาย ๆ แบบโดย
การสลับสับเปลี่ยนคุณสมบัติขององค์ประกอบต่าง ๆ เช่น ขนาด พื้นผิว
ตำแหน่งทิศทางรูปร่างรูปทรงจังหวะเพื่อให้ได้โครงสร้างที่เหมาะสมที่สุด ดังนั้นการออกแบบจึงเป็นการสร้างสรรค์สิ่งใหม่ให้เกิดขึ้นเสมอ

คุณค่าของการออกแบบ
การออกแบบมีคุณค่าหลายประการสรุปว่าการออกแบบเป็นสื่อกลางระหว่างมนุษย์
กับมนุษย์และระหว่างมนุษย์กับวัตถุที่มีคุณค่า 3 ประการ คือ


1.เพื่อประโยชน์ใช้สอย
2.เพื่อประโยชน์ในการติดต่อสื่อสาร
3.เพื่อคุณค่าทางความงามซึ่งเกี่ยวข้องกับทัศนศิลป์เช่นภาพเขียนอุนสาวรีย์ ภาพปั้นที่แสดงออกซึ่งความคิดจินตนาการและความงาม





กล่าวโดยสรุปจากความคิดของเชอร์เมเยฟ การออกแบบมีคุณค่า ดังนี้

1.เหมือนกับเครื่องมือในการจัดระบบ
2.เป็นวิถีทางที่จะสร้างความสัมพันธ์ระหว่างวัตถุกับบุคคล
3.เป็นกระบวนการพัฒนาให้เกิดความปลอดภัยและผลลัพธ์ที่ดี
4.ตอบสนองความต้องการเร่งด่วนในสังคมไม่ใช่ส่วนเกิน
5.เป็นสิ่งจำเป็นสำหรับการอยู่รอด หรือเป็นการวางแผนในเชิงทรัพยากร
6.สามารถประหยัดด้านเศรษฐกิจโดยลดต้นทุนทางด้านแรงงานและอุปกรณ์
7.สามารถประหยัดเวลา โดยการเสนอข้อมูลที่กระจ่างชัด
8.กระตุ้นการสื่อสาร เป็นการช่วยให้บุคคลจำนวนมากขึ้น มีความเข้าใจต่อสื่อที่เสนอช่วยให้เกิดการเรียนรู้ที่กว้างและรวดเร็วขึ้น
9.ทำให้การใช้ การผลิต และการเตรียมงานง่ายสะดวกสบายขึ้น
10.ช่วยให้เครื่องจักรกลเหมาะสมสอดคล้องกับมนุษย์ทางด้านกายภาพมากขึ้น

ดังนั้นจึงประมวลได้ว่าการออกแบบมีความจำเป็นสำหรับชีวิตมนุษย์มีคุณค่าใน การตอบสนองด้านประโยชน์ใช้สอยการติดต่อสื่อสารและความงามการออกแบบจะช่วยใน
การจัดระบบให้ประหยัดเศรษฐกิจเวลาแรงงานทำให้เกิดความสะดวกสบายปลอดภัยเรียนรู้ได้ กว้างขวางและรวดเร็วขึ้นนอกจากนี้ยังเป็นโอกาสที่ทำให้ผู้ออกแบบได้แสดงศักยภาพที่มีอยู่

จุดมุ่งหมายของการออกแบบ

โดยทั่วไปการออกแบบมีจุดมุ่งหมายสำคัญ 2 ประการ ได้แก่ การออกแบบ
เพื่อประโยชน์ใช้สอย และการออกแบบเพื่อความงามและความพอใจ
-การออกแบบเพื่อประโยชน์ใช้สอย
-การออกแบบเพื่อความงามและความพอใจ


การออกแบบนิทรรศการ
การออกแบบนิทรรศการเป็นการจัดองค์ประกอบต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องให้สอดคล้อง
ซึ่งกันและกันทั้งที่เป็นเนื้อหาเรื่องราววัสดุอุปกรณ์รูปแบบงบประมาณ สถานที่
และลักษณะธรรมชาติของผู้ชมกลุ่มเป้าหมาย

วัตถุประสงค์ของการออกแบบนิทรรศการ
-การออกแบบนิทรรศการมีวัตถุประสงค์หลายประการดังต่อไปนี้
-เพื่อกระตุ้นความสนใจให้ประชาชนได้รับความรู้และประสบการณ์จากการ
จัดนิทรรศการ
-เพื่อเป็นการสร้างสรรค์รูปแบบของสื่อต่าง ๆ และเนื้อหาให้มีลักษณะกระชับ
สวยงามตรงประเด็น เข้าใจง่าย
-เพื่อเป็นการกระตุ้นและดึงดูดความสนใจประชาชนให้ได้รับรู้ข้อมูลข่าวสาร
-การออกแบบที่ดีเป็นการสร้างประสบการณ์ใหม่ ๆ ให้ดูแปลกตาและน่าทึ่งอย่าง
ไม่มีที่สิ้นสุด
-เป็นการประหยัดเวลา งบประมาณ และแรงงานในการลองผิดลองถูกกับสถานที่จริง
ซึ่งเป็นการเสี่ยงต่อความล้มเหลว

หลักการออกแบบในการจัดนิทรรศการ
การออกแบบทุกสาขาวิชาให้บรรลุวัตถุประสงค์ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ควรคำนึงถึง การจัดองค์ประกอบให้สัมพันธ์กันและกลมกลืนกับหลักการ
ธรรมชาติที่เกี่ยวข้องกับศาสตร์นั้น ๆ
หลักการออกแบบนิทรรศการมีดังนี้

- ความเป็นเอกภาพ
- ความสมดุล
- การเน้น
- ความแตกต่าง
- ความกลมกลืน
- ความเรียบง่าย
- ความสมบูรณ์
บทสรุป
การออกแบบนิทรรศการเป็นการใช้จินตนาการและความคิดสร้างสรรค์
เพื่อวางแผนจัดองค์ประกอบต่าง ๆ ในนิทรรศการให้น่าสนใจและได้ประโยชน์
ตามจุดมุ่งหมาย หลักการออกแบบที่ดีควรยึดหลักสำคัญ 3 ประการ ได้แก่
ความเป็นเอกภาพ ความสมดุล และการเน้น การเน้นอาจเน้นด้วยเส้น สี แสง
เงา พื้นผิว รูปร่าง โดยใช้วิธีทำให้ตัดกันการแยกตัวออกไป การจัดวางจังหวะ
การจัดวางตำแหน่งและสร้างความคิดรวบยอดทั้งนี้เพื่อให้เป็นจุดรวมความ
สนใจความสมดุลแบ่งออกเป็นความสมดุลแบบสมมาตรและอสมมาตรซึ่ง
สามารถสร้างความสมดุลได้ด้วยสีรูปร่างน้ำหนักพื้นผิวตำแหน่งและทิศทาง
ส่วนความเป็นเอกภาพแสดงออกให้เห็นด้วยความใกล้ชิด การซ้ำ
ความต่อเนื่อง ความหลากหลายและความกลมกลืน